“Happiness isn’t always easy,” he’d said. “But it’s a priority” 
Goldy Moldavsky, Kill the Boy Band

“The most important thing is to enjoy your life -to be happy- it’s all that matters”
Audrey Hepburn

“Choose a job you love and you will never have to work a day in your life”
Confucius

‘Stop Worrying’, ‘Boost Your Happiness’ en ‘Ban jouw negatieve gedachten’. Zelfhulpboeken worden volgeschreven met dit goedbedoelde advies. Daardoor lijkt het alsof iedereen altijd gelukkig is – of moet zijn. Bijgevolg verandert de veelbelovende theorie van ‘positive thinking’ al snel in een extra last op ieders schouders. Naast spinazie eten en sporten is het weer iets dat moét.

Ook op de werkvloer wordt het steeds belangrijker dat werknemers de hele tijd gelukkig zijn. Veel managers zijn dan ook op zoek naar de heilige graal voor een gelukkig team. Bovendien willen ze kunnen meten of ze de juiste weg opgaan. Maar is het wel een goed idee om geluk te meten op de werkvloer? En moeten we wel altijd met een gelukzalige glimlach werken?

“Happiness comes from your own actions”

Steeds vaker wordt de druk om gelukkig te zijn en je enkel in te laten met positieve gedachten sterk opgevoerd. Toch is die ideologie van ‘positive thinking’ niet altijd zonder grenzen of gevaar. Denk maar aan volgende quote van de Dalai Lama XIV:

Happiness is not something ready made. It comes from your own actions. – Dalai Lama XIV

Met deze woorden spoort hij ons aan om zelf het ultieme geluk na te jagen. Ook in de hedendaagse maatschappij worden er steeds vaker tools aangereikt om het ultieme geluk na te streven. Denk maar aan mindfulness, yoga of lykke.

En inderdaad, uit onderzoek van Lykken en Tellegen (1996) blijkt dat je zelf voor ongeveer 40% in de hand hebt hoe gelukkig je bent. Echter blijft er dus ook 60% over aan externe factoren waar we zelf maar weinig vat op hebben en daar schuilt volgens Brinkmann (2017) heel wat gevaar. Het onderliggende idee dat iedereen zélf voor zijn of haar eigen geluk kan zorgen, impliceert dat mensen die ongelukkig zijn daar zelf verantwoordelijk voor zijn. Het slachtoffer – de persoon die ongelukkig is – krijgt op die manier zelf de schuld van zijn of haar pech.

Hoe werkgeluk meten een negatief effect kan hebben op het werkgeluk zelf

Ook het meten van Happiness @ work kan een negatief effect hebben op het geluksniveau. Het kan bij werknemers namelijk voor een hoop extra stress zorgen wanneer werkgevers de gemoedstoestand binnen het bedrijf willen meten. Ze vrezen bijvoorbeeld om ontslagen te worden bij een ‘Managing by Metrics’-herstructurering.

Op zich geen onlogische gedachte, vindt Frederik Anseel. Wanneer je geluk binnen een bedrijf gaat meten aan de hand van het geluksniveau van individuele werknemers, kan een werkgever namelijk op zoek gaan naar ‘de stoorzender’ die het gemiddelde naar beneden trekt. Een snelle manier om het geluksniveau binnen het bedrijf vervolgens op te krikken, is de stoorzender ontslaan om zo de storing binnen het bedrijf weg te werken.

Negatieve gedachten? Gebruik de happy avatar!

Deze ultieme focus op geluk in de maatschappij en de negatieve reacties gekoppeld aan ongelukkig zijn, zorgen ervoor dat ‘gelukkig zijn’ steeds vaker aanvoelt als een verplichting. Wanneer mensen zich ongelukkig voelen, bestaat het risico dat ze die negatieve gedachten zullen verstoppen  achter een ‘happy avatar’.

Ook op de werkvloer is dat soms het geval. Uit een onderzoek van Murphy (2017) blijkt dat maar liefst 51% van de bevraagden toegeeft zich altijd of vaak gelukkiger voor te doen dan ze in werkelijkheid zijn of waren. Zo veranderen ze in een dubbelganger van zichzelf die continu gelukkig lijkt te zijn.

De psychologisch helende kracht van oprechte emoties

Mensen die tijdens het merendeel van de werkuren hun emoties moeten faken, zullen echter al hun energie – moéten – opgebruiken om ook maar één glimlach te forceren. Op langere termijn zorgt dat er volgens Bastian (2019) zelfs voor dat hun energie zo goed als altijd op een laag pitje staat, ze oververmoeid geraken en zelfs in een burn-outscenario verzeild kunnen raken.

When people place a great deal of pressure on themselves to feel happy, or think that others around them do, they are more likely to see their negative emotions and experiences as signals of failure. This will only drive more unhappiness. – Bastian (2019)

Daarnaast zijn emoties ook een noodzakelijk beschermingsmechanisme waar niet zomaar mee gespeeld mag worden. Volgens Brinkmann (2017) spelen negatieve emoties een belangrijke en gezonde rol in hoe mensen de wereld begrijpen en erop reageren. “Schuld en schaamte zijn essentieel voor een gevoel van moraal. Woede is een legitiem antwoord op onrechtvaardigheid. Verdriet helpt ons de tragedie te verwerken. En geluk is ook geweldig. Maar niet de hele tijd", vindt Brinkmann.

Conclusie

Om oprecht werkgeluk op de werkvloer te verkrijgen, is het dus uit den boze om ‘gelukkig zijn’ individueel op te leggen aan werknemers. Het resulteert namelijk enkel in meer ‘fake’ Happiness.

Het is belangrijker om een omgeving te creëren waarin Happiness kan floreren. Drie grote hefbomen van geluk vormen daar een leidraad toe:

1. Aandacht: heb oprecht oog voor wat er leeft bij je medewerkers, ga met hen in gesprek, heb aandacht voor wat hen bezighoudt, wat ze graag doen, waar ze goed in zijn en waar hun uitdagingen liggen.
2. Groei: Happiness leg je niet zomaar even ‘overnight’ op. Geef ruimte om het te laten groeien en om initiatief te nemen hiervoor.
3. Beleving: zorg voor gedeelde emoties en ervaringen binnen één team.

Exact om die reden meten wij bij Hallelujah geen Happiness op het individueel niveau van de werknemers. Wat wij wel doen, is de context meten van het bedrijf. We onderzoeken daarmee of er voldoende geluksbronnen aanwezig zijn in het bedrijf. Op basis daarvan reiken we handvaten aan om die context te verbeteren.

Zo bieden we werknemers een omgeving aan waarin ze gelukkig kunnen zijn!

Wil jij je medewerkers een Shot of Happiness geven? Aarzel niet en...